rozliczania okres rozliczeniowy pozostaje bez zmian, 2) budynki nie uczestniczqce w indywidulanym systemie ogrzewania (nieopomiarowane) rozliczane sq w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia. § 13 Ustalenie kosztów centralnego ogrzewania. 1. 2. 1. Koszty centralnego ogrzewania ustala sie odrebnie dla kaŽdego budynku (wezla). Schemat centralnego ogrzewania. Zanim dowiemy się, jak podłączyć piec c.o., warto wcześniej prześledzić schemat centralnego ogrzewania i zapoznać się ze wszystkimi jego elementami. Na samym początku wyróżnimy schemat instalacji c.o. w układzie otwartym oraz zamkniętym. Jeśli ze strony kominiarza nie ma przeciwwskazań do montażu – kominek na drewno jest dobrym rozwiązaniem w mieszkaniach pozbawionych centralnego ogrzewania. Oprócz niepodważalnych walorów estetycznych, daje także możliwość doprowadzenia ciepła do pomieszczeń dodatkowych oraz podgrzewania przy jego użyciu ciepłej wody użytkowej. Do rozliczeń kosztów centralnego ogrzewania przyjmuje się okres 12 miesięcy t.j. Od 01 stycznia do 31 grudnia. 4. Koszty zużycia energii cieplnej dla potrzeb lokali mieszkalnych, w których części prowadzona jest działalność gospodarcza, podlegają refakturowaniu w formie opłaty stałej przez 12 miesięcy rozliczanej jak w pkt. 3. zamarznięciu instalacji centralnego ogrzewania). Uwaga: Jeżeli w pomieszczeniu panuje temperatura odpowiadająca nastawie pokrętła termostatu to, pomimo niskiej temperatury na zewnątrz budynku, grzejnik może być letni a niekiedy nawet zimny. 3. Sprawność cieplna grzejnika. Jednym z coraz powszechniej stosowanych rozwiązań – zwłaszcza w warsztatach samochodowych – jest wykorzystanie powietrza jako czynnika do bezpośredniego przekazywania energii cieplnej. Znaczną zaletą tej metody ogrzewania jest z całą pewnością mała bezwładność, gwarantująca sprawność systemu grzewczego na poziomie nawet 80-90%. Nieodzownym elementem rozliczania kosztów centralnego ogrzewania w budynku wielolokalowym jest poza znajomością metodologii rozliczeń, przyjęcie regulaminu rozliczeń. Poniżej prezentujemy przykładowy regulamin rozliczeń kosztów c.o. i podgrzania wody w lokalach spółdzielni mieszkaniowej. rozliczania kosztów centralnego ogrzewania i sposobu ustalania opłat za ogrzewanie mieszkań i lokali użytkowych w Spółdzielni Mieszkaniowej „Bocianek” w Kielcach. Podstawa Prawna: 1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. – Prawo Energetyczne (t.j. - Dz.U. z 2012r. poz.1059 z późn. zm.) Wielorakość praw do lokali w zasobach spółdzielni mieszkaniowych wymaga rozróżnienia ich w ewidencji księgowej i rozliczania przychodów i kosztów dla każdej nieruchomości. I tak: Ad. 1. Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali (art. 4 ust. 1) są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów 14. Okresem rozliczeniowym kosztów centralnego ogrzewania jest rok kalendarzowy liczony od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. 15. Koszty centralnego ogrzewania lokali użytkowych, wykorzystywanych na potrzeby własne Spółdzielni obciążają wraz z podatkiem VAT koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. qq40pI. Wraz ze zbliżającym się sezonem grzewczym warto przypomnieć sobie obowiązki zarządcy nieruchomości związane z ogrzewaniem w bloku. Ogrzewanie mieszkania w wielu przypadkach jest zależne bezpośrednio od zarządcy. To na nim spoczywa wiele obowiązków, które nie należą do mieszkańców czy dostawców energii cieplnej. Mieszkańcy nie są stroną Wbrew powszechnemu przekonaniu to nie poszczególni mieszkańcy są stronami umowy o dostarczanie ciepła do danego lokalu mieszkalnego w bloku. Ogrzewanie mieszkania jest możliwe dzięki temu, że zarządca budynku, wspólnota mieszkaniowa czy spółdzielnia zawarli umowę z dostawcą ciepła. Umowa taka ma charakter cywilnoprawny i jest umową sprzedaży. Znajdują się w niej informacje o tym, jaka ilość ciepła zostanie zakupiona na potrzeby ogrzewania budynku w danym sezonie grzewczym. Umowa zawiera także zapisy związane z sytuacją, w której dostawca energii cieplnej nie wywiązuje się ze swoich obowiązków lub dostarczana energia nie utrzymuje określonych parametrów jakościowych. Wtedy odbiorcom przysługują obniżki cen na dany okres świadczenia usługi. Mówi o tym między innymi artykuł 45a Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne ( 1997 Nr 54 poz. 348). Obowiązki zarządcy nieruchomości Zarządca nieruchomości, będąc stroną umowy z dostawcą ciepła zgodnie z Prawem energetycznym, ma obowiązek pobierania opłaty za ogrzewanie mieszkania w takiej wysokości, „aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu (…) ciepła”. Taką samą regułę stosuje się również w przypadku, gdy dany budynek ma własne ogrzewanie centralne i nie korzysta z miejskiej sieci ciepłowniczej, czyli w rozumieniu ustawy korzysta z własnego źródła cieplnego. Ponadto ustawodawca nakłada na zarządcę budynku obowiązek prawidłowego rozliczenia z podziałem na poszczególne mieszkania kosztów zakupu ciepła. Jeśli ciepło dostarczane do kilku budynków należących do danego zarządcy jest rozliczane za pośrednictwem jednego układu pomiarowo-rozliczeniowego, to zarządca jest zobowiązany do instalacji dodatkowych liczników, które umożliwią rejestrację ilości ciepła zużytego w każdym z budynków. Zgodnie z ustawą rozliczenie kosztów zakupu ciepła z podziałem na poszczególne mieszkania wykonuje się przy pomocy ciepłomierzy, urządzeń wskaźnikowych („niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych”) oraz powierzchni lub kubatury mieszkań. Obowiązki zarządcy nieruchomości stanowią, że musi on dokonać wyboru metody rozliczania kosztów zakupu ciepła w taki sposób, aby „stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała ustalanie opłat (…) w sposób odpowiadający zużyciu ciepła”. Informacja o tym, w jaki sposób rozliczane będzie ogrzewanie centralne w bloku, musi być opublikowana w wewnętrznym regulaminie rozliczeń, który zarządca ma obwiązek przedstawić mieszkańcom przed upływem czternastu dni od dnia, w którym zaczął on obowiązywać. Ponadto ustawodawca w Prawie energetycznym zaznacza, że jeśli zarządca decyduje się na rozliczenia według urządzeń wskaźnikowych dla poszczególnych mieszkań, to regulamin powinien dopuszczać możliwość zamiennego obliczania kosztów ciepła według powierzchni lub kubatury danego lokalu. Warto także pamiętać, że wszystkie wątpliwości co do wysokości opłat za ogrzewanie mieszkania należy zgłaszać nie do dostawcy ciepła, lecz do zarządcy nieruchomości bądź wspólnoty mieszkaniowej, ponieważ jako mieszkańcy nie jesteśmy stroną umowy o dostarczanie energii cieplnej. Od 20 lat zajmujemy się kompleksowym zarządzaniem nieruchomościami. Poznaj naszą ofertę! Co to jest sezon grzewczy? Pomimo stosowania wielu zaawansowanych rozwiązań decydujących o tym, kiedy ogrzewanie centralne jest włączane, każdego roku w wielu budynkach zdarzają się skargi na to, że dzieje się to zbyt późno. Jeśli zarządca nie chce włączyć ogrzewania, ponieważ twierdzi, że jest jeszcze zbyt ciepło na zewnątrz, to warto dowiedzieć się, co na ten temat mówi ustawodawca. Pojęcie „sezon grzewczy” zostało pośrednio zdefiniowane w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 15 stycznia 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych ( 2007 Nr 16 poz. 92), które jest aktem wykonawczym do wspomnianego powyżej Prawa energetycznego. W paragrafie drugim punkcie 20 czytamy, że sezon grzewczy to „okres, w którym warunki atmosferyczne powodują konieczność ciągłego dostarczania ciepła w celu ogrzewania obiektów”. Jak widać nie jest to jednak precyzyjna odpowiedź na pytanie, kiedy zarządca ma obowiązek włączyć ogrzewanie w bloku. Należy dodatkowo podkreślić, że każdorazowe włączenie ogrzewania odbywa się po przekazaniu stosownego zgłoszenia przez zarządcę do dostawcy ciepła. Punktem odniesienia dla zarządcy i obowiązków, które nakłada na niego ustawodawca, może być powołanie się przez mieszkańców na zapisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( 2002 Nr 75 poz. 690), które jest aktem wykonawczym do ustawy Prawo budowlane. W rozporządzeniu możemy znaleźć informację, jaką temperaturę należy zapewnić wewnątrz poszczególnych pomieszczeń w obiektach mieszkalnych i użytkowych w Polsce. W przypadku pomieszczeń takich jak pokoje mieszkalne, przedpokoje, kuchnie, biura czy sale posiedzeń temperatura nie może być niższa niż +20 stopni Celsjusza. Natomiast w przypadku łazienek, szatni, pływalni czy oddziałów położniczych musi to być minimum +24 stopnie. Zgodnie z powyższym, jeśli temperatura zmierzona w poszczególnych pomieszczeniach jest niższa, to powinien być to sygnał dla zarządcy, że należy włączyć ogrzewanie w bloku. Należy więc pamiętać, że jeśli w naszym mieszkaniu jest zimno, a ogrzewanie centralne nie zostało jeszcze uruchomione, to powinniśmy skontaktować się nie z dostawcą ciepła, lecz zarządcą budynku, administracją lub wspólnotą mieszkaniową. Natomiast z firmą dostarczającą ciepło kontaktujemy się wtedy, gdy występuje awaria lub spadek jakości dostarczanej energii. Obowiązkowa kontrola systemu ogrzewania Podobnie jak w przypadku wielu innych elementów i instalacji także ogrzewanie centralne musi być poddawane okresowym kontrolom. Taki obowiązek nakłada na zarządcę Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane ( 1994 Nr 89 poz. 414). Zgodnie z artykułem 62 punkt 1 podpunkt 1a zarządca musi co najmniej raz do roku kontrolować stan techniczny „elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu”. Właśnie do tych elementów wskazanych przez ustawodawcę zalicza się ogrzewanie w bloku, które może ulegać niszczeniu przez niewłaściwy skład chemiczny wody wprowadzanej do obiegu lub bardzo niskie temperatury na zewnątrz budynku. Ogromna rola zarządcy w odpowiednim ogrzewaniu w bloku Wszystkie powyższe informacje pozwalają stwierdzić, że zarządca nieruchomości odgrywa bardzo istotną rolę w kwestii właściwego funkcjonowania centralnego ogrzewania. Należy pamiętać, że zarządca jest pierwszą osobą, do której powinniśmy udać się w przypadku wątpliwości co do właściwego naliczania opłat za korzystanie energii cieplnej oraz wtedy, gdy jesteśmy zdania, że ogrzewanie w mieszkaniu powinno zostać już włączone. Z kolei przed organami kontroli zarządca odpowiada za właściwy stan techniczny instalacji grzewczej. Z czym zmaga się zarządca? Rozliczenie kosztów związanych z centralnym ogrzewaniem jest wg mnie najtrudniejszym zadaniem dla każdego zarządcy zasobów mieszkaniowych. Składa się na to kilka czynników takich jak: - brak precyzyjnych zapisów w ustawie Prawo energetyczne, - w zdecydowanej większości brak możliwości jednoznacznego pomiaru zużytego ciepła, - pewna dowolność w tworzeniu wewnętrznych regulaminów rozliczeń, bez ustawowego wskazania określonych wartości i kryteriów, jakie powinny bezwzględnie zawierać, - trudności w przeprowadzeniu kluczowych zmian w uchwalonym regulaminie centralnego ogrzewania, - instalacje centralnego ogrzewania i centralnej ciepłej wody, które projektowane były dla budynków o innych parametrach energochłonności, - brak wiedzy mieszkańców o zasadach rozliczeń, - brak wiedzy mieszkańców o sposobach zachowań związanych np. z obsługą zaworów termostatycznych (odpowiednie wietrzenie, obserwowanie działania zaworu termostatycznego), Regulamin – podstawowe cechy. Biorąc pod uwagę powyższe trudności wydaje się, że kluczowe znaczenie ma jakość uchwalonego regulaminu rozliczania kosztów centralnego ogrzewania. Powinien on uwzględniać następujące elementy: 1. Podział kosztów na stałe i zmienne. 2. Koszty stałe niezależne od zużycia powinny uwzględniać: Koszty stałe wynikające bezpośrednio z faktur dostawcy ciepła Koszty stałe związane z ogrzewaniem części wspólnych nieruchomości, łazienek, pralni, suszarni, klatek schodowych, stratami ciepła występującymi na przesyle w przypadku węzłów grupowych. Wysokość kosztów stałych powinna odzwierciedlać jakość i sposób wykonania instalacji centralnego ogrzewania, docieplenie budynku, a nawet sposób zachowań mieszkańców w trakcie sezonu grzewczego. Jak więc widać koszty stałe w rozliczeniu z mieszkańcami będą wyższe niż koszty stałe uwidocznione bezpośrednio na fakturze dostawcy ciepła. Podstawową kwestią do rozwiązania w tym zakresie jest ustalenie proporcji tych kosztów. Od tego zapisu w głównej mierze zależy jakość regulaminu. 3. Koszty zmienne powinny być powiązane ze wskazaniami podzielników kosztów ogrzewania oraz współczynnikami korekcyjnymi uwzględniającymi typ grzejnika (UF) i położenia lokalu w bryle budynku (LAF). 4. Sposób rozliczania dla lokali, w których zanotowano bardzo niskie zużycie energii powodujące wzrost kosztów ogrzewania dla lokali sąsiednich czyli tzw. subsydiowanie skrośne wynikające z przenikalności cieplnej przegród (ścian) w mieszkaniach. Stosowany w regulaminach „domiar” dla ww. lokali jest bardzo źle odbierany przez ich mieszkańców. Jest on traktowany jako „oszustwo” przez osoby, które minimalne wskazania podzielników tłumaczą oszczędzaniem bądź takim, a nie innym sposobem korzystania z lokalu (akceptacja niższych temperatur, wyjazd, pobyt w szpitalu itp.). Oczywiste jest jednak, że umieszczenie takiego zapisu jest zgodne z prawem i zmierza do ochrony pozostałych lokatorów w nieruchomości. Potwierdzeniem prawidłowości takiego sposobu postępowania może być część z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z 2013 roku: „…Sąd w dalszej kolejności wskazał, iż instytut (...) w W. stwierdził, iż podstawą rozliczania kosztów ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania był obowiązujący w rozliczanym okresie Regulamin rozliczania zużycia ciepła w (...) w B.. Według Instytutu w par. 4 pkt. 2 tego regulaminu postanowiono, że w celu ograniczenia subsydiowania skrośnego, tj. korzystania z ciepła z lokalu sąsiedniego bez ponoszenia z tego tytułu opłat, ustala się dla lokalu minimalną ilość jednostek obliczeniowych, jako iloczyn 50 % średniej ilości jednostek obliczeniowych przypadających na 1 m ( 2 )powierzchni użytkowej wszystkich lokali mieszkalnych w danym budynku. Wskazano nadto, że wprowadzenie takiego postanowienia jest ochroną mieszkańców należycie ogrzewających swoje mieszkania przed mieszkańcami działającym: sprzecznie z zasadami współżycia społecznego, tzn. ograniczającymi doprowadzenie ciepła do swoich mieszkań przez np. manipulowanie nastawami zaworów grzejnikowych i w ten sposób korzystającymi bez opłat z ciepła przenikającego z sąsiednich mieszkań. Zapis w § 4 zatem ogranicza skutki takiego działania…” 5. Sposób rozliczania zamiennego, jeżeli zaistnieją okoliczności uniemożliwiające właściwe rozliczenie ciepła za pomocą podstawowej metody rozliczenia. 6. Sposób rozliczenia osób uchylających się od udostępnienia lokalu do odczytu urządzeń wskaźnikowych lub pomiarowych. 7. Sposób rozliczenia lokali z uszkodzonymi urządzeniami rejestrującymi. 8. Sposób rozliczenia lokalu przy zmianie właściciela. Jak więc widać podstawowym elementem (ale nie jedynym) mającym wpływ na jakość regulaminu jest przyjęcie odpowiednich proporcji kosztów stałych i zmiennych. To jest jednak ten element, który budzi najwięcej kontrowersji. Wysoki (pojęcie względne) udział kosztów stałych powoduje najczęściej reakcje negatywne użytkowników lokali, którzy zużywają małą ilość ciepła lub wręcz nadmiernie ograniczają jego zużycie kosztem lokali sąsiednich. Ma to również miejsce w stosunku do lokali niezamieszkałych z zakręconymi zaworami termoregulacyjnymi. Wiele osób tłumaczy niski poziom zarejestrowanych jednostek tzw. „ciepłym mieszkaniem”. Ciepłe mieszkanie nie bierze się jednak znikąd. Mieszkanie same w sobie nie „produkuje” ciepła lecz pozyskuje je ze źródeł zewnętrznych, w tym z mieszkań bezpośrednio przyległych i ogrzewanych. Można spotkać wiele mieszkań ogrzewanych np. przez nieopomiarowane piony łazienkowe. Szczególnie dotyczy to okresów o niezbyt niskich temperaturach zewnętrznych. W wielu łazienkach znajdują się grzejniki dużej mocy obliczone dla mieszkań w budynku niedocieplonym ze starą stolarką okienną. Jest też oczywiste, że pełna termomodernizacja budynku ze zmianą instalacji, wymianą zaworów termostatycznych z ograniczeniem minimalnej temperatury do 160C nie była praktycznie nigdzie realizowana ze względu na wysokie koszty takiej operacji. Można spotkać się również z częstym argumentem: „po to mam podzielniki, żebym płacił za to, co zużyję”. Rzeczywiście, wprowadzenie podzielników kosztów ogrzewania miało na celu ograniczenie zużycia ciepła. Okazuje się jednak, że w praktyce w wielu przypadkach dochodzi do nadmiernego wychładzania mieszkań, ograniczania wentylacji i w konsekwencji do zaburzenia gospodarki cieplnej lokali. Pojawiają się sytuacje niepożądane np. w postaci zagrzybienia mieszkań, co niewątpliwie ma negatywny wpływ na zdrowie mieszkańców i nie służy właściwemu utrzymaniu substancji mieszkaniowej. Inny aspekt związany z nadmiernym oszczędzaniem dotyczy kwestii finansowych, a więc tych, na które mieszkańcy zwracają największą uwagę. Dochodzi do sytuacji, w których osoba „oszczędzająca” otrzymuje tzw. domiar, czyli sztucznie, na podstawie odpowiednich zapisów w regulaminie, podnosi się jej opłaty za zbyt niskie, w odniesieniu do pozostałych mieszkańców nieruchomości, zużycie ciepła. Tak więc nie dość, że często miała niższy komfort ciepła to jeszcze musi za to zapłacić. Ta kwestia była poruszona na początku tego artykułu. Trochę polityki. Należy pamiętać, że regulamin rozliczania kosztów centralnego ogrzewania jest przygotowywany przez Zarząd Spółdzielni i uchwalany przez Radę Nadzorczą po zasięgnięciu opinii poszczególnych Rad Osiedli. Praktyka pokazuje, że każde nowe rozwiązanie, które w jakiś sposób zmienia istniejące zasady nie jest łatwo akceptowalne. Tym bardziej jeżeli wiąże się ono np. z „ograniczeniem wysokości zwrotów” przy otrzymaniu rozliczenia ciepła. Co można zrobić? W sytuacji braku realnych możliwości zmiany regulaminu, braku sensownych rozwiązań ustawowych należy podejmować systematyczne kroki służące dostosowaniu istniejących instalacji do utrzymywania odpowiednich parametrów. Służy do tego wycinanie przerzutów czynnika grzewczego, montowanie zaworów podpionowych utrzymujących właściwe parametry instalacji czy też montaż zaworów termoregulacyjnych ograniczających możliwość wychłodzenia mieszkania do temperatury niższej niż 16 stopni C. Ważna jest też nieustanna edukacja użytkowników lokali w zakresie obsługi zaworów termostatycznych np. w aspekcie wietrzenia mieszkań. Mirosław Bajzert Prezes Zarządu SM „Kolejarz” Zmiany w sposobie rozliczania kosztów energii cieplnej2022-04-14, Janusz Gałązka Ceny surowców wykorzystywanych do wytworzenia energii cieplnej ciągle rosną, dochodzą do tego inne różne opłaty, na które nie do końca ostateczny odbiorca ma wpływ, ale rachunek zapłacić musi. Wszystko to powoduje, że właściciele lokali żądają sprawiedliwego rozliczania kosztów energii cieplnej i chcą zapłacić, tylko za ciepło, które zużyli, czy to na potrzeby centralnego ogrzewania, czy ciepłej wody użytkowej. W niniejszym artykule opiszemy, jakie metody rozliczania kosztów energii cieplnej stosują wspólnoty, spółdzielnie mieszkaniowe, a następnie jak to powinno wyglądać po nowelizacji Prawa energetycznego, a w ślad za nowelizacją wprowadzenia w życie przepisów nowego rozporządzenia - Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2021 r. w sprawie warunków ustalania technicznej możliwości i opłacalności zastosowania ciepłomierzy, podzielników kosztów ogrzewania oraz wodomierzy do pomiaru ciepłej wody użytkowej, warunków wyboru metody rozliczania kosztów zakupu ciepła oraz zakresu informacji zawartych w indywidualnych rozliczeniach i na co muszą przygotować w najbliższym czasie wspólnoty, spółdzielnie i właściciele wielolokalowych budynków. Brak spójnych i kompleksowych przepisów regulujących sposób rozliczania energii cieplnej oraz konieczność dostosowania prawa polskiego do wymogów unijnych – wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2021 r. w sprawie efektywności energetycznej, wszystko to doprowadziło do przyjęcia przez Sejm Ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej i innych ustaw, której następstwem są zmiany w prawie energetycznym oraz wprowadzenie w/w Rozporządzenia. Dotychczas sposób rozliczania energii cieplnej, regulowała jedynie sama ustawa Prawo energetyczne, a dokładnie art. 45a tejże ustawy. Na podstawie wskazanych tam wytycznych, wspólnoty i spółdzielnie tworzyły wewnętrzne regulaminy, które określały sposób rozliczania kosztów zużywanej energii cieplnej. Zgodnie z zapisami ustawy, odbiorca ciepła ma obowiązek rozliczenia kosztów dostawy ciepła, używając określenia odbiorca, ustawodawca miał na myśli właściciela budynku wielorodzinnego, ewentualnie jego Zarządcę. Rozliczeniu podlegają tylko koszty samej zużytej energii cieplnej, bez kosztów związanych z eksploatacją sieci, takie koszty winny być pokrywane z innych źródeł (eksploatacja, fundusz remontowy). Biorąc pod uwagę, iż opłaty związane z energią cieplną stanowią dość duże koszty dla odbiorców tego ciepła, ustawodawca nakazał, konieczność stworzenia regulaminów ich rozliczania, które muszą zostać przyjęte w formie np. uchwały wspólnoty. Zgodnie z zapisem zawartym w art. 45a ust. 4 ww. ustawy, koszty zakupu dostarczanego ciepła są rozliczane w opłatach pobieranych od lokatorów i użytkowników lokali, przy czym wysokość opłat pobieranych od lokatorów powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu ciepła. Najprościej ujmując, Zarządca, właściciel budynku powinien tak skalkulować zaliczkę na energię cieplną, aby wystarczała ona na pokrycie zużywanego ciepła, bez konieczności dokonywania ogromnych dopłat po wykonaniu rozliczenia, co ostatnio miało miejsce w wielu spółdzielniach i wspólnotach, a spowodowane to było częstszymi i większymi niż w latach poprzednich podwyżkami cen ciepła przez dostawców, na co pozwalał Urząd Regulacji Energetyki i zapewne w roku bieżącym trend będzie podobny. Według przepisu art. 45a ust. 8 pkt 1 ww. ustawy koszty zakupu ciepła, w części dotyczącej ogrzewania lokali mieszkalnych i użytkowych, rozlicza się stosując metody wykorzystujące: • wskazania ciepłomierzy, • wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności tzw. podzielniki ciepła, • lub powierzchnię lub kubaturę tych widać, ustawodawca pozostawił zarządcom i właścicielom budynków wielorodzinnych pewną swobodę w wyborze sposobu rozliczania kosztów energii cieplnej. Art. 45a ust 9 określa jakimi zasadami ma kierować się odbiorca ciepła przy jego rozliczaniu, i tak: właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku tak, aby wybrana metoda, uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała ustalenie opłat zapewniających wyłączne pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu ciepła, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego wprowadza wybraną metodę w formie wewnętrznego regulaminu rozliczeń ciepła. Z punktu widzenia właścicieli oraz użytkowników mieszkań, najbardziej korzystnym rozwiązaniem wydaje się rozliczenie ciepła wedle wskazań ciepłomierzy. Takie urządzenia są najbardziej dokładne i umożliwiają zdalny odczyt. Niestety nie we wszystkich budynkach, w szczególności w już istniejących, możliwe jest zastosowanie tego rozwiązania. W przypadku starszych mieszkań, nadal często występują tak zwane podzielniki ciepła. Przepisy ustawy prawo energetyczne wciąż pozwalają na ich wykorzystywanie. Ze względu na zawodność podzielników, rozliczenie zużycia ciepła w starszych mieszkaniach może uwzględniać zarówno wskazania tych urządzeń, jak i ogrzewaną powierzchnię. Ustawodawca dopuszcza rozliczanie kosztów energii także, bez wykorzystywania jakichkolwiek urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, czyli proporcjonalnie do powierzchni użytkowej lokali (ewentualnie ich kubatury). Jest to najprostsza metoda i nadal często stosowana szczególnie we wspólnotach mieszkaniowych, ponieważ mając doświadczenia z rozliczeń przed powstaniem wspólnoty, właściciele pamiętają o ogromnych rozbieżnościach jakie występowały pomiędzy lokalami o podobnej powierzchni i aby tego uniknąć rezygnowali z rozliczeń w oparciu o podzielniki i decydowali się rozliczać proporcjonalnie do powierzchni, Jest to metoda, która najmniej stymuluje właścicieli do oszczędności i wprowadzenie nowych przepisów ma taki sposób rozliczania praktycznie wyeliminować. Poniżej opiszemy co nowego w sposobach rozliczania energii cieplnej wprowadziła nowelizacja ustawy Prawo energetyczne i wprowadzenie nowego Rozporządzenia. Najważniejsza zmiana dotyczy wprowadzenia obowiązku zamontowania urządzeń służących do rozliczania kosztów ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, w lokalach w budynkach mieszkalnych wielolokalowych. W przypadku centralnego ogrzewania urządzeniami tymi mają być ciepłomierze lub podzielniki kosztów ogrzewania, a w przypadku ciepłej wody użytkowej będą to wodomierze wody ciepłej. Ponadto wszystkie te urządzenia będą musiały posiadać funkcję zdalnego odczytu. Instalacja tych urządzeń została uwarunkowana technicznymi możliwościami montażu oraz opłacalnością ich zastosowania. Kryteria te zostały szczegółowo określone w Rozporządzeniu. W ustawie wyraźnie zostało napisane i ustawodawca kładzie na ten zapis duży nacisk, że rozliczanie kosztów powinno się odbywać w oparciu o zamontowane urządzenia, jednakże nadal dopuszczalne jest rozliczanie w oparciu o powierzchnię lub kubaturę lokali, ale tylko i wyłącznie w przypadkach, gdy zastosowanie ciepłomierzy lub podzielników kosztów ogrzewania jest techniczne niewykonalne lub nieopłacalne, co będzie bardzo trudne do wykazania. Jak wspomnieliśmy powyżej, trudno może być zamontować ciepłomierze na starych instalacjach, bez ponoszenia ogromnych nakładów, o tyle nie powinno być większego problemu z zamontowaniem na grzejnikach podzielników ciepła, a koszty ich zakupu i montażu nie są wysokie, więc zasłanianie się nieopłacalnością nie będzie takie łatwe. Właściciele i Zarządcy powinni także wziąć pod uwagę nowe przepisy planując modernizację wewnętrznych sieci centralnego ogrzewania i ciepłej wody, ponieważ będą musieli się zastosować do nowych przepisów. To czy nowe przepisy będą dotyczyły danego budynku wielolokalowego, tak naprawdę zależy od tych dwóch aspektów opisanych powyżej, a mianowicie możliwości technicznych zamontowania urządzeń pomiarowych oraz ich opłacalności i to zarządcy budynków, będą musieli dokonać odpowiednich przeliczeń oraz sprawdzić pod względem technicznym instalacje, i na podstawie tych informacji zostanie określone, czy nowe przepisy dotyczą danej nieruchomości czy nie. Wymagania w zakresie warunków technicznych oraz opłacalności stosowania urządzeń zostały szczegółowo opisane w §4-§6 rozporządzenia, i tak:Ciepłomierze - stosuje się w przypadku, gdy instalacja centralnego ogrzewania w lokalu znajdującym się w budynku wielolokalowym posiada jednopunktowy układ zasilania w ciepło wszystkich grzejników znajdujących się w danym lokalu oraz dodatkowo muszą być łącznie spełnione następujące warunki: • analiza techniczna wykaże, że występuje techniczna możliwość zastosowania tych ciepłomierzy, • analiza ekonomiczna przeprowadzona dla okresu pięcioletniego wykaże, że projektowana oszczędność energii w wyniku zastosowania ciepłomierzy jest wyższa niż koszt zakupu, montażu i eksploatacji tych urządzeń, • zostały zainstalowane zawory posiadające głowice termostatyczne na grzejnikach usytuowanych w lokalach znajdujących się w budynku wielolokalowym, • węzły cieplne umożliwiają zminimalizowanie strat ciepła wynikających z transportu nośnika zewnętrzną instalacją kosztów ogrzewania - stosuje się w przypadku, gdy nie ma technicznych możliwości instalacji ciepłomierzy oraz dodatkowo są spełnione łącznie następujące warunki: • analiza techniczna wykaże, że występuje techniczna możliwość zastosowania podzielników kosztów ogrzewania, • analiza ekonomiczna przeprowadzona dla okresu pięcioletniego wykaże, że projektowana oszczędność energii w wyniku zastosowania podzielników kosztów ogrzewania jest wyższa niż koszt zakupu, montażu i eksploatacji tych urządzeń, • zostały zainstalowane zawory posiadające głowice termostatyczne na grzejnikach usytuowanych w lokalach znajdujących się w budynku wielolokalowym, • węzły cieplne umożliwiają zminimalizowanie strat ciepła wynikających z transportu nośnika zewnętrzną instalacją do pomiaru ciepłej wody użytkowej służące do rozliczeń kosztów zakupu ciepła na przygotowanie ciepłej wody użytkowej stosuje się w przypadku, gdy są spełnione łącznie warunki: • analiza techniczna wykaże techniczną możliwość montażu tych urządzeń, • analiza ekonomiczna przeprowadzona dla okresu pięcioletniego wykaże, że projektowana oszczędność energii w wyniku instalacji wodomierzy jest wyższa niż koszt zakupu, montażu i eksploatacji tych urządzeń. Podsumowując, celem wprowadzenia opisanych powyżej zmian jest oczywiście dostosowanie prawa polskiego do unijnego, ale po drugie stworzenie prawa, które umożliwi racjonalne korzystanie z energii cieplnej w budynkach wielolokalowych, poprzez montaż urządzeń umożliwiających rzetelny podział i rozliczanie tych kosztów. Na koniec warto podkreślić, że w większości istniejących budynków, które posiadają instalację centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, spełnione są warunki zarówno techniczne jak i ekonomiczne i montaż urządzeń pomiarowych tam, gdzie ich jeszcze nie ma, będzie obowiązkowy.