Ovo je relativno tehnička vještina koja se mora kontinuirano uvježbavati tokom karijere pilota F-16", stoji u dokumentu. Oba pilota također su bila u mogućnosti "izvršiti lažne napade na temelju parametara priopćenih dok su letjeli simulacijom". Glavni problem - engleski jezik. Glavni problem obuke identificiran u evaluaciji bio je da o klamných cílech slyšel každý. infračervené klamné cíle dokonce můžeme s trochou štěstí vidět v akci na některém z armádních leteckých dnů. velkou inspirací k napsání tohoto článku mi byl mimo jiné rozhovor s pilotem phantomu luftwaffe. sedě na přední sedačce nádherné legendární ef-čtverky jsem se zeptal na klamné cíle a obdržel stručně to, co vám The U.S. Navy is preparing to receive F-16 Fighting Falcon fighter jets from the Air Force as it moves to rid its inventory of legacy F/A-18 Hornet models used in its Reserve fleets, according to Rumunija otvorila centar za obuku pilota na F-16 za NATO i Ukrajinu. 14. novembar/studeni, 2023. U Rumuniji je održana inauguracija centra za obuku pilota na mlaznim avionima F-16 koji će takođe koristiti druge članice NATO-a, kao i partnerske zemlje, uključujući Ukrajinu. Više fotogalerija pogledajte ovde. Izvor: Kurir, 30.Jan.2013, 11:50 (ažurirano 02.Apr.2020.) Objavljeno ime pilota F-16, tela još nema. Američki pilot iz baze u Avijanu identifikovan je kao Lukas Grunter iz Kalifornije, ali telo nije pronađeno Stoltenberg: Počela obuka ukrajinskih pilota na F-16. Nekoliko NATO zemalja je objavilo da je počelo sa obukom ukrajinskih vojnih pilota za upravljanje savremenim borbenim avionima, poput F-16, što otvara mogućnost da se razmotri odluka o njihovoj isporuci Ukrajini kada piloti budu spremni za to. Sletao je na naše aerodrome. Izvodili smo zajedničke vežbe sa pilotima F-16. U skladu sa tim, imamo iskustvo sa avionom F-16. Mislim da je to od suštinskog značaja“, rekao je Oleščuk. Prema njegovim rečima, rad na pripremi ukrajinskih pista je već u toku, posebno se sprovodi set mera. JOŠ PO 10.000 DINARA POMOĆI Vučić otkrio kad kreće isplata. U listu prioriteta biće stavljeni i mlađi piloti, koji će ubuduće biti mentori još mlađim kolegama, a planirana je obuka na F-16 i za inženjere i starešine. Vlada Holandije je 23. maja saopštila da će uskoro početi obuku ukrajinskih pilota na borbenim avionima F-16. Pilot američkog aviona „F-16“ Skot Ogrejdi ispričao je do detalja kako je njegova letjelica oborena iznad Republike Srpske u junu 1995. godine. Foto: Screenshot/Youtube/Gung Ho Vids F 16 Avion je srušen tokom napada NATO-a na srpske položaje, a srpska protivvazduhoplovna odbrana pogodila ga je bez pomoći radara. Ogrejdi i njegov kolega Bob Rajt krenuli su […] Dan Hampton flew F-16 fighter jets in combat over 151 missions in both Iraq Wars before retiring as a Lieutenant Colonel. In this episode we discuss his jour yFC3oRP. Od huku zadrżały szyby w oknach. Skąd ten dźwięk? Czy to był F-16? W niedzielę 3 kwietnia tuż po w wielu miejscach województwa opolskiego, ale także w województwie śląskim i dolnośląskim słychać było huk przypominający... 3 kwietnia 2022, 18:46 78. rocznica Wielkiej Ucieczki z obozu w Żaganiu! Uroczystości otworzył przelot wojskowych F-16! Byliście? Jesteście na fotkach? 24-03-2022 W czwartek 24 marca 2022 na żagańskim Stalagu obchodziliśmy 78. rocznicę Wielkiej Ucieczki jeńców alianckich, w tym sześciu Polaków z obozu w Sagan. Wojewoda... 24 marca 2022, 15:13 WZL nr 2 w Bydgoszczy z wielkim kontraktem na serwis amerykańskich samolotów F-16 Konsorcjum z udziałem bydgoskich Wojskowych Zakładów Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy wygrało przetarg amerykańskiego departamentu obrony na remonty myśliwców F-16.... 10 grudnia 2021, 14:15 Samoloty F16 przeleciały nad województwem lubuskim. - Co to był za huk?! - alarmowali nas Czytelnicy Otrzymaliśmy wiele sygnałów od naszych Czytelników. Informowali nas, że w okolicach Międzyrzecza, Słubic czy Świebodzina słychać było dwie głośne... 11 sierpnia 2020, 10:58 Nieznany sprawca próbował oślepić pilota F-16 przy pomocy lasera, poszukuje go policja! Policja poszukuje sprawcy, który próbował oślepić laserem pilota samolotu F-16, który podchodził do lądowania na lotnisku 32 Bazy Lotnictwa Taktycznego w... 22 maja 2020, 11:28 Dominik Duda zawsze marzył o lataniu. Dzisiaj jest jednym z najlepszych wojskowych pilotów w Polsce [ZDJĘCIA] Pilotem chciał zostać od dziecka. Miał może góra dziesięć, jedenaście lat, kiedy pierwszy raz wzbił się w górę w szybowcu, który pilotował znajomy jego taty. Od... 29 marca 2020, 16:19 Bydgoski Nitro-Chem zaczął produkować bomby dla samolotów F-16 Dziś ( wchodzące w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej Zakłady Chemiczne „Nitro-Chem” otrzymały certyfikat potwierdzający zakończenie procesu wdrażania... 15 lipca 2019, 14:34 Mija 45 lat od pierwszego testu myśliwca F-16. Dziś takie samoloty latają nad zagłębiem miedziowym 2 lutego 1974 dokonano pierwszego oblotu prototypu myśliwca F-16. 45 lat od tego wydarzenia, zmodyfikowane wersje samolotów wciąż są w użyciu. Często można je... 2 lutego 2019, 8:01 W armii brakuje pilotów myśliwców F-16. Kolejni będą odchodzić W polskiej armii brakuje 30 procent pilotów samolotów F-16 – dowiedział się portal Onet. Podobno kolejni będą odchodzić. Wojsko nie podaje ilu pilotów... 8 października 2018, 16:23 W hołdzie bohaterom, 16 lutego nad Kościanem przeleci F-16 W piątek 16 lutego piloci z 31. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Krzesinach oddadzą hołd bohaterom z Kościańskiej Rezerwy Skautowej, niskim przelotem nad Kościanem. 15 lutego 2018, 15:05 Pilot F-16 stracił przytomność podczas lotu. Od śmierci uratował go automatyczny system unikania kolizji (wideo) Amerykańskie siły powietrzne odtajniły film nakręcony w kokpicie samolotu F-16, pokazujący chwilę, gdy automatyczny system unikania kolizji uratował życie... 14 września 2016, 11:21 Krzesiny: Fotorelacja z obchodów Święta Lotnictwa [ZDJĘCIA] Andrzej Duda odsłonił również tablice pamiątkową Lecha i Marii Kaczyńskich oraz pomnik generała Błasika. W 2006 roku, w momencie odbioru maszyn F-16, to właśnie... 27 sierpnia 2016, 13:40 Krzesiny: Odsłonięto tablicę Lecha i Marii Kaczyńskich. Będą także pokazy lotnicze Na poznańskich Krzesinach trwają właśnie obchody Święta Lotnictwa, połączone z obchodami 10-lecia służby samolotów F-16. Od rana trwałą tam msza polowa z... 27 sierpnia 2016, 11:01 Mieszkańcy skarżą się na nisko latające F-16. Czy Jastrzębie znikną z Krzesin? Mieszkańcy Krzesin i poznańskich Rataj mogli w czwartek podziwiać latające nisko samoloty wojskowe. Na niebie pojawiły się legendarne Iskry, Su-22 oraz... 26 sierpnia 2016, 14:33 Andrzej Duda odsłoni na Krzesinach tablicę upamiętniającą Lecha i Marię Kaczyńskich W sobotę na terenie bazy lotniczej na poznańskich Krzesinach Andrzej Duda odsłoni tablicę upamiętniającą Lecha i Marię Kaczyńskich. W tym samym czasie zostanie... 25 sierpnia 2016, 14:17 F 16, Mi24 i spadochroniarze w akcji nad lotniskiem w Łososinie Dolnej [ZDJĘCIA, WIDEO] Wpierw było je widać, a dopiero po chwili na ziemię docierał grzmot ich silników. Dwa myśliwce F 16, najnowocześniejsze odrzutowce bojowe w polskich siłach... 23 sierpnia 2016, 0:27 Zobacz niesamowity film nakręcony z pokładu F-16 podczas przelotu nad Warszawą (wideo) Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych umieściło na YouTube nietuzinkowy film nakręcony z kokpitu F-16 podczas defilady nad Warszawą. 28 lipca 2016, 10:23 Jak zostać pilotem F-16? Absolwent gimnazjum w Topoli opowiedział, jak to zrobić. Dziś jego codzienność to baza lotnicza w Krzesinach kolo Poznania, trenowanie walk powietrznych i niszczenia celów na ziemi. Ale jeszcze kilka lat temu dzień w... 18 listopada 2015, 11:28 Mieszkańcy Podstoły skarżą się na samoloty F-16, które latają tuż nad dachami ich domów Mieszkańcy Podstoły skarżą się na hałas z myśliwców F-16 z bazy lotniczej w Łasku. Na odszkodowanie od wojska nie mają jednak większych szans. 6 listopada 2015, 10:54 Tygrysie barwy F-16 według pomysłu brodniczanina Już dwa samoloty F-16 zostały pomalowane według projektu architekta - Oskara Gawłowskiego, pochodzącego w Brodnicy 22 września 2015, 10:58 Akrobacje na toruńskim lotnisku W sobotę, 2 sierpnia 2014 r. na toruńskim lotnisku festyn rodzinny i pokazy lotnicze najlepszych grup akrobacji szybowcowej w Polsce. 31 lipca 2014, 14:14 F-16 nad Lesznem. Piloci myśliwców latają naprawdę nisko [ZDJĘCIA] Od kilku dni nad Lesznem i regionem mieszkańcy mogą zobaczyć myśliwce F-16. Piloci latają naprawdę nisko. Dziś (27 marca) rano huk silników słychać było przez... 27 marca 2014, 11:42 Jak to jest pilotować najlepszą maszynę do zabijania na świecie? Naprawdę trudno opisać ogarniające człowieka uczucie - mówi Dan Hampton, autor książki "Viper. Pilot F-16", w rozmowie z Agatonem Kozińskim Czemu zdecydował się Pan napisać książkę o F-16? Co takiego wyjątkowego jest w tych samolotach?Bo ludzi fascynują samoloty, przede wszystkim samoloty bojowe. Swoją książkę chciałem napisać tak, by czytelnicy w trakcie lektury poczuli się, jakby sami siedzieli za sterami maszyny i samodzielnie ją pilotowali. Polacy zawsze mieli świetnych pilotów. Chętnie z wami walczymyChciałem, żeby Amerykanie zrozumieli też, co piloci wojskowi robią dla nich. Mam nadzieję, że czytelnicy w Polsce także dzięki tej książce bardziej docenią własnych Pan udział w wielu misjach. Która była najtrudniejsza?Latałem na F-16 przez 20 lat, ten samolot pozwolił mi wrócić cało z wielu trudnych, niebezpiecznych misji. Wielokrotnie zawdzięczałem mu życie. Choć zdecydowanie najtrudniej było podczas wojny w Zatoce w 2003 r. Po pierwsze, ona była bardziej skomplikowana niż wcześniejsze, poza tym ja już byłem pułkownikiem i odpowiadałem także za innych żołnierzy, którzy mi podlegali. Poza tym Irakijczycy walczyli twardo. Zapadła mi w pamięć potyczka nad Nasirijją, w marcu 2003 roku. Dokładnie piątego dnia wojny nad Zatoką. Oddział marines został odcięty od batalionu i wzywali nas na pomoc. Zaatakowaliśmy kolumnę transporterów i rozpętało się prawdziwe piekło, bo ostrzelała nas artyleria przeciwlotnicza. Straciłem paliwo i ledwo wyrwał się z ostrzału, na dodatek zaczęła się pustynna burza. To była wyjątkowo trudna Pan latał na F-16? Nigdy nie chciał Pan spróbować się na innych maszynach?Pierwszy samodzielny lot odbyłem na poligonie w Tucson. Pierwszy lot na prawdziwej maszynie, a nie w symulatorze. Siedziałem za sterami F-22, ale tak naprawdę byłem niejako skazany na pilotowanie F-16. Jeszcze jako młody kapitan zostałem skierowany do amerykańskiego centrum szkolenia USAF Fighter Weapons System. Tam obowiązuje zasada, że raz nauczony latania pilot dalej korzysta z maszyny tego samego typu. Nie miałem więc możliwości swojej książce sporo miejsca poświęca Pan na opis rozwoju broni lotniczej, od I wojny światowej do dziś. Tak. Mam takie powiedzenie, nauczyłem się go od jednego z moich nauczycieli latania: "Kiedy ludzie połączyli latanie z prowadzeniem wojny, inni ludzie od razu próbowali ich zestrzelić". Już w czerwcu 1917 roku 14 pokrytych sklejką niemieckich bombowców Gotha V przetoczyło się nad Londynem z prędkością 150 kilometrów na godzinę i zrzuciło bomby. Policzono potem, że wśród 161 ofiar było 48 dzieci, które zginęły w zniszczonym przedszkolu. Czyli nic się nie zmieniło. Wciąż giną niewinni oprócz zmian w technice samolotowej piszę też o broni, w którą wyposażona jest współczesna artyleria przeciwlotnicza. Na przykład Rosjanie mieli w czasie zimnej wojny dobrą ochronę przeciwlotniczą. 1 maja 1960 roku Francis Gary Powers, pilot samolotu U-2, na ówczesne czasy szczytu techniki, został zestrzelony przez kilka pocisków rakietowych nazywanych przez Rosjan S-75, a przez speców NATO SA-2 Guideline. Inny pilot U-2, major Rudolph Anderson nie miał takiego szczęścia. W październiku 1962 roku zginął nad Kubą, trafiony przez ten sam zestaw SA-2. O samolotach F-16 krąży opinia, że nigdy nie przegrały one powietrznego starcia. To prawda?Samolot nigdy nie może przegrać, przegrywają tylko ludzie. Choć na pewno duże możliwości techniczne ułatwiają wyeksponowanie własnych umiejętności i doświadczenia. Prawidłowo pilotowany F-16 jest skuteczny przeciwko każdemu zagrożeniu. Wielokrotnie dowiódł tego na placu boju. F-16 to doskonały wytwór ludzkiej myśli technicznej, ale to tylko maszyna. Można ją trafić, choć akurat w warunkach irackich było to trudne, może się zepsuć. Błąd może popełnić także pilot, choć procedury współczesnego lotnictwa wydają się obejmować wszystkie nieprzewidziane Pan pilotem, choć Pana ojciec chciał, by poświęcił się Pan karierze architekta. Czemu nie posłuchał Pan tej sugestii?Chciałem służyć swojej ojczyźnie. Każdy z nas posiada dług wobec własnego kraju, zawdzięcza mu to, że możemy w nim żyć i się rozwijać, tak jak sobie zamarzy. Uznałem, że to właściwy sposób spłaty tego długu. Poza tym bycie pilotem wojskowym jest znacznie większym wyzwaniem niż przesiadywanie za deską kreślarską. Poza tym odkryłem, że to świetny sposób, żeby wyciągać młode dziewczyny na randki. (śmiech) Nawet pan sobie nie wyobraża, jak mundur lotnika działa na Pan korzystał z tych możliwości?W 1986 roku skończyłem studia i załapałem się do programu UPT (Undergraduate Pilot Training, Podstawowe Szkolenie Pilotów - przyp. red.). Program obejmował gości takich jak ja: nowo mianowanych podporuczników prosto po uniwerku, Akademii Wojsk Lotniczych albo szkole podchorążych. Wybierało nas kilka różnych komisji, które szczegółowo prześwietliły całe nasze przykład? Zdziwi się pan, ale interesowało ich między innymi nasze pochodzenie, średnia ocen, sporty, listy polecające, pozalekcyjne bzdety, a zapewne również to, jak się czesaliśmy. Przeszliśmy badania fizyczne i okulistyczne, testy psychologiczne, rozmowy oraz oczywiście kompleksowy egzamin kwalifikacyjny. A wszystko tylko po to, by dostać nominację na Pana do walki, ale z kim? Związek Radziecki chylił się już wtedy ku Rosja się sypała, ale dowództwo jeszcze wtedy tego nie zauważało. Podczas wielu szkoleń wojskowych walczyliśmy w wojnie, która miała być tą ostatnią albo, jak w przypadku wojny z Rosją, takiej, która nigdy nie nastąpiła. Ale do dziś pamiętam wszystkie parametry techniczne MiG-ów. Wkuwaliśmy je na pamięć nocami. Po latach Sowieci zamienili się w Arabów, ale nie miało to większego znaczenia, bo ich samoloty były takie same. Pan latał na tamtym czasie F-16 miał raptem dziewięć lat i był najnowszym i najatrakcyjniejszym myśliwcem na wyposażeniu USA. Wprowadzono na służbę w 1979 roku. To doskonałe narzędzie zabijania. Niewtajemniczeni nazywają F-16 "Fighting Falcon", czyli Waleczny Sokół. Reszta mówi o nim po prostu "Viper" ("Żmija"), bo z przodu wygląda jak gad i przypomina myśliwiec z popularnego swego czasu serialu "Battlestar W 1988 roku trafił Pan do Europy, do 52. Skrzydła Lotniczego, do grupy pilotów zwanych Dzikimi Pięćdziesiątka dwójka była oficjalnie skrzydłem SEAD, czyli Suppression Of Enemy Air Defense, która zajmowała się obezwładnieniem nieprzyjacielskiej obrony powietrznej. Terenem naszego działania była cała tzw. Zachodnia Europa. Chroniliście europejskie niebo przed chodziliśmy w glorii bohaterów. To były cudowne czasy - pamiętam kilka wypadów na Costa Brava - hiszpańską riwierę. Amerykanie w szałowych długich szortach i Europejczycy w przyciasnych slipkach spotykali się na plażach dla nudystów, smażyli się w słońcu i oglądali dziewczyny. Chciałbym powiedzieć, że plaże były pełne młodych lasek w typie modelek "Playboya", ale tak niestety nie było. Nic tak nie burzy obrazu jak rozlazła, półnaga, podstarzała niemiecka kura książce wspomina Pan, że o mało co nie zginął w 1992 roku, lądując awaryjnie na egipskim chodzi o ścisłość, mało co się nie usmażyłem w kabinie. Na szczęście udało mi się awaryjne lądowanie. Byłem wtedy częścią programu PEACE VECTOR, w ramach którego "wypożyczano" sojuszniczym rządom zagranicznym kadrę lotnictwa taktycznego, by ta służyła im pomocą techniczną i szkoleniową. Przez głupią awarię o mało co nie popsułem statystki międzynarodowej. (śmiech)Co czuje pilot, któremu śmierć zagląda w oczy?Ja nic nie czułem, byłem jak odrętwiały. Wygramoliłem się z dymiącego samolotu i usiadłem na betonie. Dookoła biegali Arabowie, a ja nic nie rozumiałem z tego, co krzyczą. Najwyraźniej byli bardziej przerażeni niż ja. Jak Pan zapamiętał pierwszą iracką wojnę w 1991 roku?Jako niekończące się pasmo odpraw i nasiadówek. To nie była trudna dla nas wojna, ale i na takiej można się sporo nauczyć. Rosjanie, którzy szkolili większość Irakijczyków, na polu walki myślą i działają w sposób bardzo scentralizowany, i to właśnie wpoili swoim uczniom. Odcięcie jednostek od dowódców wymuszało więc niezależne myślenie, czyli coś, z czym większość Irakijczyków nie radziła sobie zbyt dobrze. Bitwy i bez tego są dość chaotyczne, a nie mając rozkazów z góry, wiele irackich jednostek początkowo po prostu nie reagowało. Panowaliśmy na irackim niebie przez cały czas. Gdy ich MiG-i i Mirage'e w końcu jednak wystartowały, żaden z nich nie powrócił do koniec poproszę Pana o kilka słów komentarza do sytuacji w Polsce. Nasz kraj 10 lat temu zdecydował się kupić 48 samolotów F-16. Czy to była dobra decyzja? Nie warto było wtedy wybrać nowszego modelu samolotu?W przypadku samolotów nie wiek ma znaczenie, ale konstrukcja - a tę F-16 ma bez zarzutu. Poza tym te maszyny ciągle ewoluują, cały czas wprowadzane są do nich nowsze rozwiązania. Dziś latają już F-16 czwartej generacji. Poza tym tak naprawdę na rynku jest niewiele możliwości wyboru. Gdybyście odrzucili możliwość kupna F-16, musielibyście kupić samoloty z Francji lub z Rosji. Proszę mi zaufać, F-16 są dużo Pan uważa, że wytrzymują one porównania z najnowszych sprzętem Rosjan?Rosja nigdy nie była niebezpieczna z powodu zaawansowania technicznego, tylko z powodu liczby posiadanych maszyn. Rosyjskie samoloty, a także ich uzbrojenie są w porządku, ale też nigdy nie robiły na mnie wielkiego wrażenia. Rywalizowałem z pilotami korzystającymi z rosyjskiego sprzętu w Iraku i Jugosławii - i jak pan widzi, jestem cały i zdrów. Poza tym proszę pamiętać - powtórzę to raz jeszcze - nie samoloty wygrywają lub przegrywają, lecz ludzie. Polacy zawsze mieli świetnych pilotów, na przykład Witolda Łokuciewskiego czy Zdzisława Krasnodębskiego, twórcę i dowódcę Dywizjonu 303. Jeśli tacy ludzie zostaną poddani odpowiedniemu szkoleniu, to na pewno rosyjskie siły powietrzne nie będą dla was zagrożeniem. Poza tym zawsze możecie nas zaprosić, byśmy też mieli trochę zabawy!Rozmawiał Agaton Koziński Dane osobowe pilotów samolotów F-16 można znaleźć w sieci. W razie konfliktu ich eliminacja uziemi maszyny – kluczowy element systemu obrony państwa. Miejsc podatnych na ataki asymetryczne jest znacznie więcej „Pozdrowienia od naszej młodzieży szkolącej się na F-16 w Arizonie. W mikołajkowym nastroju – tylko do tego zdjęcia. Panowie, trzymamy kciuki za Was! Bądźcie doskonałymi ambasadorami Polski i biało-czerwonej szachownicy. Od lewej do prawej stoją podporucznicy” – i tu wpisane są imiona i nazwiska czterech żołnierzy, którzy pozują w mikołajkowych czapkach na tle samolotu bojowego. To wpis w jednym z mediów społecznościowych ambasady amerykańskiej w Warszawie. Dzięki niemu można się dowiedzieć, jak się nazywają i jak wyglądają czterej z ok. 70 pilotów samolotów F-16, których mamy obecnie w Polsce. Dwaj kolejni prezentowali się w telewizji śniadaniowej. Akurat w tym wypadku ukrywali się jednak pod pseudonimami. Sami tłumaczyli, że ze względów bezpieczeństwa nie mogą podać swoich imion i nazwisk. To, że oglądały ich na żywo tysiące ludzi, a dziś nagranie można bez problemu odtworzyć w sieci, nie przeszkadzało im. W Polsce są dwie bazy, a nie dziesiątki, w których stacjonują samoloty F-16. W związku z tym ich dane bez problemu można ustalić. Potencjalny przeciwnik jeszcze więcej informacji dostał na tacy w przypadku pilotów, którzy eskortowali w 2011 r. boeinga pilotowanego przez kapitana Wronę podczas słynnego awaryjnego lądowania. Dwa F-16 podleciały wtedy do maszyny pasażerskiej, by ją sprawdzić z zewnątrz. Informacje o tym, jak się nazywają i jaki mieli nalot plus dane o ich rodzinach, do dziś są jawne i dostępne bez problemu w sieci. Tak jak wizerunki pilotów, którzy biorą udział w mającej szczytny cel akcji czytania bajek dzieciom. W otwartych źródłach, bez specjalistycznych programów, w ciągu zaledwie godziny można znaleźć dane o kilkunastu polskich pilotach samolotów F-16. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że wyspecjalizowani informatycy są w ciągu kilku dni w stanie ustalić dane osobowe większości lotników, którzy siadają za sterami polskich myśliwców. – To, jak wiele ujawniamy danych wrażliwych w mediach społecznościowych, jest poważnym problemem. I nie dotyczy tylko pilotów, ale także np. generałów. Problem w tym, że dziś, gdy młodym żołnierzom powie się, że mają zostawić komórki w jednostce, bo ruszamy na poligon, część z nich traktuje to jako zamach na swoją wolność osobistą – opowiada DGP doświadczony oficer. Dla potencjalnego przeciwnika to prezent. Najprostszym sposobem unieruchomienia wartych miliardy złotych samolotów jest po prostu eliminacja czy zaszkodzenie zdrowiu pilotów tuż przed konfliktem. To prostsze i tańsze niż walka w powietrzu. Dla polityków zajmujących się obronnością i wysokich rangą oficerów nie jest to problem nowy. Ale dotychczas nikt z tym nic nie próbował robić. Dla porównania: w Izraelu, gdzie pilotów (i samolotów) jest znacznie więcej niż w Polsce, a więc ewentualne ujawnienie danych pojedynczych żołnierzy jest mniej szkodliwe, ich dane oraz wizerunek nie są podawane do wiadomości publicznej. Jeśli w mediach pojawiają się ich zdjęcia, twarze są wypikslowane. Obszarów, w których niewielkim kosztem można sparaliżować państwo, jest znacznie więcej. Dwa tygodnie temu pokazali to aktywiści ekologiczni, którzy weszli na żurawie w porcie w Gdańsku i uniemożliwili przeładunek węgla. – W akcji wzięło udział ok. 30 osób, ale takich szczegółów jak jej koszty nie ujawniamy – mówi Paweł Szypulski z Greenpeace. Biorąc pod uwagę, że akcja polegała na nielegalnym wejściu na teren portu, a później zajęciu dźwigów, trudno się spodziewać, by kosztowała więcej niż kilkanaście czy kilkadziesiąt tysięcy złotych. Innym łatwym do zaatakowania miejscem również związanym z logistyką są koleje i systemy sterowania pociągami. – Wszyscy wiedzą, że problem istnieje. Lokalne centra sterowania (LCS) dla modernizowanych linii kolejowych, do których podłączonych jest po kilka stacji z rozjazdami i semaforami, dostarczają głównie duże koncerny międzynarodowe. Problem w tym, że razem z urządzeniami nie kupujemy kodów źródłowych. I jak coś się psuje, to tylko producenci mogą naprawić urządzenia. Taka sytuacja jest fatalna pod względem bezpieczeństwa i finansów – komentuje Jakub Majewski, prezes Fundacji ProKolej. W przypadku jakiegokolwiek ataku hakerskiego (przypomnijmy, że miały one już miejsce w odniesieniu do infrastruktury krytycznej na Ukrainie – przeciw portom lotniczym i elektrowniom) Polska sama nie jest w stanie zrobić nic. Jesteśmy uzależnieni od reakcji międzynarodowych koncernów. Dlaczego istotne są LCS-y? Bo to właśnie koleją transportowany jest choćby węgiel do elektrowni czy ciężki sprzęt wojskowy. Także w tym obszarze politycy są świadomi problemu: w tej kadencji posłowie na jednej z komisji sejmowych zajmowali się tym zagadnieniem. Nie przełożyło się to jednak na zmiany legislacyjne. W wielu krajach prawo wymaga, by producenci sprzętu dzielili się z państwem kodami źródłowymi. Być może jaskółką zmiany jest to, że w najbliższych dniach inżynierowie z Politechniki Gdańskiej mają złożyć patent na polski interfejs do systemu kierowania ruchem kolejowym. Nie zmienia to faktu, że dziedzin, gdzie jesteśmy zagrożeni atakami hakerskimi, jest więcej. Symbolicznym przykładem lekkomyślności polityków jest choćby członek sejmowej komisji służb specjalnych, Marek Suski, który przyjął w prezencie telefon chińskiego producenta oskarżanego o współpracę z chińskimi służbami. – O sile każdego systemu decyduje najsłabszy element. By dobrze zbudować silny system bezpieczeństwa, trzeba do tego podejść kompleksowo. My skupiamy się na tym, co jest widowiskowe, a zaniedbujemy człowieka. 95 proc. ataków hakerskich zostaje zrealizowane przez błąd czynnika ludzkiego – wyjaśnia płk Grzegorz Małecki, były szef Agencji Wywiadu i wieloletni funkcjonariusz Urzędu Ochrony Państwa. – Dzisiaj coraz częściej obserwujemy ataki asymetryczne. Polegają one na tym, że wykorzystujemy relatywnie niedrogie i nieskomplikowane środki, by w zasadzie sparaliżować przeciwnika. Nie po to, żeby uderzyć centralnie, ale np. sparaliżować proces decyzyjny czy unieruchomić zasoby – podsumowuje. ©℗ Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Kup licencję